O Mίχας της ελευθεροτυπίας πριν λίγο καιρό έγραψε ένα πολύ ενδιαφέρον άρθρο που αξίζει να διαβαστεί
http://www.enet.gr/?i=news.el.article&id=129836Τα αδέσποτα σκυλιά και ο «υπαρκτός σοσιαλισμός» έχουν ένα κοινό σημείο: αντιπροσωπεύουν ένα μεταβατικό στάδιο. Τα μεν αδέσποτα βρίσκονται κάπου μεταξύ του λύκου και του σκύλου, ενώ ο «υπαρκτός» ήταν κάπου μεταξύ του καπιταλισμού και του κομμουνισμού.
Ομως ενώ ο δεύτερος έπαψε προ καιρού να αποτελεί μια σοβαρή προοπτική τόσο για τη Ρωσία όσο και για την ανθρωπότητα εν γένει, το ίδιο δεν συμβαίνει με τα αδέσποτα. Ετσι, σύμφωνα με πρόσφατο άρθρο των «Financial Times», σήμερα στη Μόσχα υπάρχουν 35 χιλιάδες αδέσποτα -δηλαδή 84 ανά τετραγωνικό χιλιόμετρο. Ο χώρος στον οποίο συχνάζουν περισσότερο είναι το μετρό, όπου μάλιστα έχουν μάθει να επιβιβάζονται σε τρένα και να κατεβαίνουν σε οικείους σταθμούς. Ολα προέρχονται από σκυλιά που κάποτε ζούσαν σε σπίτια και που τα αφεντικά τους αποφάσισαν να τα εγκαταλείψουν μια μέρα.
Τα αδέσποτα, σύμφωνα με τον βιολόγο Αντρέι Πογιαρκόφ του Ινστιτούτου Οικολογίας και Εξελίξης της Μόσχας, αντιπροσωπεύουν ένα στάδιο μεταξύ σκύλου και λύκου, αν και ακόμα βρίσκονται στην αρχική φάση της μετάβασης από το κατοικίδιο στο άγριο ζώο. Από την άλλη πλευρά, η διαδικασία δεν είναι αναστρέψιμη. Είναι περίπου αδύνατον να εξημερωθεί ένα αδέσποτο, καθώς τα περισσότερα από αυτά δεν μπορούν να παραμείνουν κλεισμένα σε ένα σπίτι.
Από γενετική σκοπιά, οι λύκοι και οι σκύλοι δεν παρουσιάζουν καμιά σημαντική διαφορά. Οι σκύλοι είναι εξημερωμένοι λύκοι. Αυτό που άλλαξε στους σκύλους είναι ορισμένες ορμονικές και συμπεριφορικές παράμετροι, κάτι που συνέβη είτε μέσω της τεχνητής εκτροφής είτε μέσω της φυσικής επιλογής. Το κυριότερο χαρακτηριστικό που διαφοροποιεί τους σκύλους από τους λύκους είναι η απουσία επιθετικότητας. Τα αδέσποτα ενώ εξακολουθούν να είναι σε σημαντικό βαθμό λιγότερο επιθετικά από τους λύκους αντιπροσωπεύουν μια παλινδρόμηση προς τη φυσική κατάσταση. Ετσι π.χ. δεν κουνάνε την την ουρά τους και γενικά δεν δείχνουν καμιά ιδιαίτερη συμπάθεια προς τους ανθρώπους. Πάνω από όλα δεν εμφανίζουν πιτσιλιές στο τρίχωμά τους, που είναι το κατ' εξοχήν σημάδι ημερότητας (τα γονίδια που ευθύνονται για το πιτσιλωτό τρίχωμα συνδέονται με τα γονίδια για την ημερότητα τόσο στις αλεπούδες όσο και στους σκύλους).
Τέσσερις κατηγορίες
Τα αδέσποτα, σύμφωνα με τον Πογιαρκόφ, μπορούν να χωριστούν σε τέσσερις μεγάλες κατηγορίες, ανάλογα με τον χαρακτήρα τους, τον τρόπο με τον οποίο αναζητούν την τροφή τους, το επίπεδο κοινωνικοποίησής τους και την οικολογική φωλιά στην οποία διαβιούν. Κάθε κατηγορία αντιπροσωπεύει ένα στάδιο στον δρόμο της μετάβασης από την εξημέρωση στη φυσική κατάσταση.
Στο πρώτο στάδιο βρίσκουμε τους «φύλακες». Πρόκειται για αδέσποτα που εξακολουθούν να έχουν κάποια σχέση με τους ανθρώπους. Οι περιοχές στις οποίες συχνάζουν είναι τα γκαράζ, τα εργοστάσια, τα νοσοκομεία, οι αποθήκες και άλλα περιφραγμένα ιδρύματα. Εκεί αναπτύσσουν σχέσεις με τους φύλακες, από τους οποίους παίρνουν τροφή και τους οποίους θεωρούν αφεντικά.
Στο δεύτερο βρίσκουμε τους «ζητιάνους». Πρόκειται για αδέσποτα που εκδηλώνουν κοινωνικότητα γενικά προς τους ανθρώπους, αλλά όχι προς συγκεκριμένα άτομα. Χρησιμοποιούν όλα τα κόλπα (χαμόγελο, κούνημα ουράς) για να αποκτήσουν τροφή από κάποιον, όμως δεν πρόκειται ποτέ να αποκτήσουν σχέση με αυτό το συγκεκριμένο άτομο. Θα συμπεριφερθούν ακριβώς με τον ίδιο τρόπο και σε όποιον άλλο κρίνουν ότι μπορούν να του αποσπάσουν τροφή. Οι «ζητιάνοι» ζουν σε μικρές ομάδες και υπακούουν στους αρχηγούς.
Το τρίτο στάδιο μετάβασης αποτελείται από αδέσποτα τα οποία ενώ διατηρούν ψήγματα κοινωνικότητας προς τους ανθρώπους εν τούτοις οι κοινωνικές επαφές τους είναι σχεδόν αποκλειστικά με τα άλλα αδέσποτα. Ως κύρια στρατηγική εξεύρεσης τροφής χρησιμοποιούν την αναζήτηση στα σκουπίδια.
Το τέταρτο και τελικό στάδιο είναι τα «αγριόσκυλα». Είναι σκυλιά τα οποία ζουν στην πόλη αλλά δεν εμφανίζουν καμιά κοινωνικότητα προς τους ανθρώπους. Αντιμετωπίζουν τους ανθρώπους ως κίνδυνο. Είναι αρπακτικά. Πιάνουν ποντίκια, αρουραίους και καμιά φορά και γάτες. Μένουν κυρίως κοντά σε βιομηχανικές εγκαταστάσεις ή σε πάρκα με δέντρα. Κυκλοφορούν κυρίως τη νύχτα όταν δεν υπάρχουν άνθρωποι.
Φαίνεται ότι τα αγριόσκυλα αντιπροσωπεύουν τελικό στάδιο της παλινδρόμησης του σκύλου προς τη φύση. Σύμφωνα με τον γνωστό μελετητή Ρέιμοντ Κόπιντζερ τα αγριόσκυλα δεν πρόκειται ποτέ να εξελιχθούν σε λύκους. Θα παραμείνουν για πάντα σε αυτή την κατάσταση.
