Βιταμίνη DΗ βιταμίνη D είναι μία λιποδιαλυτή βιταμίνη που ενεργεί ως ορμόνη, ρυθμίζοντας την δημιουργία των οστών και την απορρόφηση του ασβεστίου και φωσφόρου από το έντερο. Βοηθά στον έλεγχο της κίνησης του ασβεστίου μεταξύ οστών και αίματος, και το αντίστροφο. Κατά τη βρεφική και παιδική ηλικία, η έλλειψη βιταμίνης D προκαλεί ανωμαλίες στη δημιουργία των οστών που χαρακτηρίζονται ως ραχίτιδες, ενώ στους ενήλικες η έλλειψη της βιταμίνης αυτής προκαλεί το μαλάκωμα των οστών, γνωστή πάθηση ως οστεομαλάκυνση. Η ανεπάρκεια παρατηρείται περισσότερα στις βόρειες χώρες, όπου ο καιρός επιβάλλει την κάλυψη του σώματος με πολλά ρούχα, όπως σε κάποια τμήματα του ισλαμικού κόσμου. Η υπερβολική λήψη της βιταμίνης οδηγεί σε απώλεια της όρεξης, σε απώλεια βάρους, ναυτία, πονοκέφαλο, κατάθλιψη, και απόθεση ασβεστίου στα νεφρά.
Vegans και βιταμίνη DΟι vegans συνήθως παίρνουν την βιταμίνη D από την επίδραση του ήλιου στο δέρμα ή λαμβάνοντας ενισχυμένες τροφές όπως γάλα σόγιας, μαργαρίνη (εκ των οποίων όλες είναι ενισχυμένες από το νόμο στη Μ. Βρετανία), δημητριακά πρωινού και συμπληρώματα βιταμινών που φτιάχνονται από μαγιά ή άλλους μήκυτες. Τα ενισχυμένα vegan προϊόντα περιέχουν D2 (εργοκαλσιφερόλη). Τα τρόφιμα που έχουν από τη φύση βιταμίνη D, ωστόσο, είναι συνήθως ζωικά και περιέχουν τη βιταμίνη D3 (χοληκαλσιφερόλη).
Η πιο σημαντική πηγή βιταμίνης D (για τους παμφάγους αλλά και vegan) είναι η δράση του υπεριώδους φωτός Β στις στερόλες που υπάρχουν στο δέρμα μας. Οι περισσότεροι άνθρωποι, περιλαμβανομένων των βρεφών, χρειάζονται λίγη βιταμίνη D ή καθόλου από τις τροφές όταν εκτίθενται στην ηλιοφάνεια τακτικά. Δεν είναι ανάγκη η ηλιοφάνεια να είναι πλήρης. Ακόμη και όταν έχει συννεφιά, ο ήλιος είναι αρκετά δυνατός για να προκαλέσει την αντίδραση στο δέρμα μας που δημιουργεί τη βιταμίνη D, ενώ αν είναι καλοκαίρι, η επίδραση του ήλιου αυξάνει τα επίπεδα βιταμίνης D στο δέρμα μας κατά 2 ή 3 φορές περισσότερο.
Βόρειες χώρεςΤο ενεργό μήκος κύματος φωτός – υπεριώδης Β (UVB, 290-315 nanometers σε μήκος κύματος) – δεν υπάρχει στο χειμερινό ηλιιακό φως από τον Οκτώβρη μέχρι το Μάρτη στις βόρειες χώρες με γεωγραφικό πλάτος 52 βαθμούς βόρεια, και το οποίο περιλαμβάνει το μεγαλύτερο μέρος της Μ. Βρετανίας. Οι χειμερινές μα προμήθειες σε βιταμίνη D εξαρτώνται από το πόσο εκτεθήκαμε στον ήλιο το καλοκαίρι δημιουργώντας επαρκή αποθέματα στο συκώτι ή από τις διατροφικές πηγές.
Απαιτήσεις σε βιταμίνη DΈχει βρεθεί πως η απώλεια οστικής μάζας στις μετα-εμμηνοπαυσιακές γυναίκες συμβαίνει κυρίως το χειμώνα λόγω των πεσμένων επιπέδων βιταμίνης D στο αίμα. Η λήψη ενισχυμένων τροφών ή συμπληρωμάτων το χειμώνα συστήνεται για την καλύτερη υγεία των οστών. Κατά τη διάρκεια του χειμώνα η λήψη 15μg/ημέρα φαίνεται να είναι κατάλληλη για να εμποδίσει την απώλειας οστικής μάζας.
Συγκεντρώνονται όλο και περισσότερες αποδείξεις ότι τα χαμηλά επίπεδα βιταμίνης D συμβάλλουν στον καρκίνο και σε αυτο-άνοση ασθένεια. Αν ζούσαμε όπως εξελιχθήκαμε – κοντά στον ισημερινό – θα συνθέταμε βιταμίνη D από τον ήλιο ίση με 100 μg ή περισσότερο κάθε μέρα και τα συμπληρώματα θα ήταν περιττά.
ΣυμπεράσματαΟι ενήλικες vegan λαμβάνουν επαρκή βιταμίνη D αν περνούν τακτικά χρόνο έξω στον ήλιο την άνοιξη, το καλοκαίρι και το φθινόπωρο. Η λήψη αρκετής βιταμίνης D κατά τη διάρκεια του χειμώνα επιτυγχάνεται με την κατανάλωση ενισχυμένων τροφίμων ή συμπληρωμάτων. Συνιστάται στους γονείς να καταναλώνουν τρόφιμα ενισχυμένα με βιταμίνη D ή συμπληρώματα, ειδικά αν απογαλακτίζουν τα μωρά τους κατά τη διάρκεια των χειμερινών μηνών, ιδιαίτερα αν έχουν σκούρο δέρμα.
Η έκθεση του προσώπου και των χεριών στο ήλιο για 5 έως 15 λεπτά την ημέρα το καλοκαίρι σε γεωγραφικό πλάτος 42ο ( Η περιοχή της Μακεδονίας για την Ελλάδα) πιστεύεται ότι παρέχει επαρκή ποσά βιταμίνης D για τους ανθρώπους με ανοιχτόχρωμο δέρμα. Όσοι έχουν σκούρο δέρμα χρειάζονται περισσότερη έκθεση.
Position of the American Dietetic Association and Dietitians of Canada: Vegetarian diets
2003 by the American Dietetic Association.doi: 10.1053/jada.2003.50142
Περισσότερες πληροφορίεςΓια περισσότερες πληροφορίες σχετικά με τη vegan διατροφή δείτε το βιβλίο του Stephen Walsh, "Plant Based Nutrition and Health".
Το βιβλίο αυτό είναι η πιο κατανοητή επιστημονική έρευνα πάνω στη vegan διατροφή.
Είναι ιδανικό για vegans, χορτοφάγους και επαγγελματίες του χώρου της ιατρικής.
Μετάφραση από Vegan Society UK:
http://www.vegansociety.com/html/food/nutrition/vitaminD.php