Χωρίς προστασία και φροντίδα 70.000-80.000 αδέσποτα ζώα στην Αττική.
Οι περισσότεροι δήμοι δεν τηρούν τη νομοθεσία για δημιουργία καταφυγίων
Σάββατο, 08.12.07
Ενα αδέσποτο μπλέκεται στις ρόδες του αυτοκινήτου σου… Σταματάς και το περισυλλέγεις ή το αφήνεις αβοήθητο στο οδόστρωμα; Κι αν εσύ δεν σταματήσεις, ποιος είναι αρμόδιος για την περισυλλογή του;
Αδέσποτα κείτονται καθημερινά τραυματισμένα στους δρόμους της Αθήνας. Αλλα πάλι έχουν ξεψυχήσει και μένουν στην άσφαλτο ημέρες ολόκληρες, στο ίδιο σημείο, με τα αυτοκίνητα να τα προσπερνούν ή ακόμη και να τα πατούν.
Η εικόνα, δυστυχώς, είναι συνήθης στους δρόμους της πόλης. Εδώ και τέσσερα χρόνια, σύμφωνα με το νόμο 3170/2003, αρμόδιοι για την περισυλλογή αδέσποτων σκύλων είναι οι δήμοι και οι κοινότητες.
Οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης (ΟΤΑ), σε συνεργασία με φιλοζωικά σωματεία, οφείλουν να οδηγούν τα ζώα σε καταφύγια που λειτουργούν σε ιδιόκτητους ή μη χώρους. Τα δε πτώματα πρέπει να θάβονται.
Ωστόσο, ούτε νεκροταφείο ζώων υπάρχει ούτε πρόβλεψη για την αντιμετώπιση αυτού του προβλήματος. Τα νεκρά ζώα καταλήγουν μαζί με τα σκουπίδια στο Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) της Φυλής.
Σύμφωνα με τη διευθύντρια της Ελληνικής Φιλοζωικής Εταιρείας, κ. Λιάνα Αλεξανδρή, στην Αττική υπάρχουν περίπου 70.000-80.000 αδέσποτα. Κυρίως στους πρόποδες των βουνών και στις περιοχές όπου βρίσκονται ταβέρνες. Εκεί γίνονται και τα περισσότερα ατυχήματα. Από τα τραυματισμένα ζώα, μόνο το 20% επιβιώνει.
Μετά την περισυλλογή τους, οι τραυματισμένοι ή μη σκύλοι υποβάλλονται, από φορείς που συνεργάζονται με τους δήμους, σε κτηνιατρική εξέταση, τους παρέχονται οι πρώτες βοήθειες και, αν είναι χτυπημένοι, ακολουθούν θεραπεία για όσο χρειαστεί. Τους γίνεται αποπαρασιτισμός, εμβολιασμός και στείρωση. Σημαίνονται, καταγράφονται και παραμένουν στα καταφύγια μέχρι να αναλάβει κάποιος να τους υιοθετήσει.
Εφόσον, σύμφωνα με γνωμάτευση του κτηνίατρου, κρίνονται υγιείς αλλά δεν έχει βρεθεί «οικογένεια», επαναφέρονται στο φυσικό τους περιβάλλον, καθώς στη χώρα μας απαγορεύεται η ευθανασία. Τα αδέσποτα, λοιπόν, παραμένουν αδέσποτα· μια πολιτική αντιμετώπισης με την οποία η κ. Αλεξανδρή διαφωνεί:
«Υπό κανονικές συνθήκες, θα έπρεπε να γίνεται αγώνας από όλες τις φιλοζωικές εταιρίες προκειμένου πρωτίστως να βρεθούν σπίτια για τα αδέσποτα και όχι να επανεντάσσονται σε ελεύθερη διαβίωση στους δρόμους. Πρέπει να βρεθεί ένας χώρος κοινός από όλους τους δήμους και για όλους τους δήμους».
Οι δήμοι και το πρόγραμμα
Ο νόμος περί αδέσποτων ψηφίστηκε το 2003, προκειμένου κατά τη διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004 να αντιμετωπιστεί το όλο θέμα και να βελτιωθεί η εικόνα της πόλης.
Κίνητρο για τους περισσότερους δήμους που εκδήλωσαν ενδιαφέρον να συμμετάσχουν στο σχετικό πρόγραμμα ήταν η οικονομική ενίσχυση που τους δόθηκε και εξακολουθεί να δίνεται κάθε χρόνο –εφόσον οι ενδιαφερόμενοι καταθέσουν τα απαραίτητα έγγραφα στη Νομαρχία όπου ανήκουν– με κοινή απόφαση των υπουργών Οικονομίας, Εσωτερικών και Αγροτικής Ανάπτυξης «για την ίδρυση και λειτουργία των καταφυγίων αδέσποτων ζώων συντροφιάς».
Με την ίδια απόφαση καθορίζονται ο φορέας που επιχορηγείται, ο σκοπός, το ύψος, η διαδικασία και οι προϋποθέσεις καταβολής της οικονομικής ενίσχυσης και κάθε άλλο σχετικό ζήτημα. Ωστόσο, ελάχιστοι είναι οι δήμοι που ακολουθούν με συνέπεια το πρόγραμμα, καθώς σύμφωνα με την κ. Αλεξανδρή: «Oλα αυτά τα προγράμματα για τα οποία επιδοτούνται οι δήμοι δεν γίνονται σωστά και ολοκληρωμένα». Αρκετά μεγάλος είναι και ο αριθμός των δήμων που δεν ακολουθούν καθόλου το πρόγραμμα.
Οπως προκύπτει από την έρευνα του ΕΤ.Κ, οι δήμοι Αθηναίων και Αργυρούπολης όχι μόνο έχουν εφαρμόσει το πρόγραμμα καθώς οφείλουν, αλλά έχουν αυτοβούλως προχωρήσει σε επιπλέον μέτρα. «Συνεργαζόμαστε με 16 κτηνιατρεία, με σκοπό το τραυματισμένο ζώο να μεταφερθεί άμεσα στο κοντινότερο ιατρείο», σημειώνει η κ. Αννα Μακρή, προϊσταμένη στο τμήμα Αστικής Πανίδας του δήμου Αθηναίων. Και συνεχίζει: «Τα ιδιόκτητα συνεργεία μας εκπαιδεύονται με σεμινάρια όσο το δυνατόν συχνότερα, προκειμένου να αποκτούν περισσότερες γνώσεις για τα ζώα και ειδίκευση, ενώ είμαστε ο μόνος δήμος που εφαρμόζει την ηλεκτρονική σήμανση (microchip), αφού ο νόμος προβλέπει λουράκι το οποίο χάνεται εύκολα και τατουάζ το οποίο σβήνει στην καλύτερη περίπτωση σε 1-2 χρόνια.
Από το 2003 έως σήμερα έχουμε καταγράψει 2.200 αδέσποτα, εκ των οποίων έχουν δοθεί για υιοθεσία τα 550. Ακούγεται μικρό το νούμερο αλλά δεν είναι, αν αναλογιστείτε ότι μιλάμε για αδέσποτα, ίσως μεγάλης ηλικίας, που δεν είναι ράτσας».
Η κ. Βασιλεία Φουσκίδου, υπεύθυνη για το πρόγραμμα αδέσποτων ζώων στο Δήμο Αργυρούπολης, επισημαίνει με τη σειρά της: «Εχουμε κάνει ένα πολύ καλό λογισμικό με την καρτέλα κάθε ζώου, τη φωτογραφία του, τον αριθμό και το ιατρικό ιστορικό του. Τον ίδιο αριθμό το ζώο τον φοράει και στο λουράκι του, οπότε σε περίπτωση που περισυλλεγεί για δεύτερη φορά θα ξέρουμε ότι είναι εμβολιασμένο, στειρωμένο και αποπαρασιτωμένο. Για τους κεντρικούς δρόμους ευθύνη έχει ο δήμος στο τμήμα που του αναλογεί, αλλά και το ΥΠΕΧΩΔΕ. Οι δήμοι, ωστόσο, δρουν πιο γρήγορα».
Οπως μας αποκαλύπτουν στελέχη δήμων που επιθυμούν να διατηρήσουν την ανωνυμία τους, οι περισσότεροι δήμοι δεν τηρούν τις υπουργικές αποφάσεις. «Συνήθως οι υπεύθυνοι των προγραμμάτων δεν αγαπούν τα ζώα. Επιπλέον το θέμα των υιοθεσιών δεν είναι ξεκάθαρο. Φυλάξεις δεν υπάρχουν. Ζώα “χάνονται”, ίσως και σκοπίμως. Αλλα πάλι πωλούνται, ενώ θα έπρεπε να δίνονται δωρεάν. Λίστα των “οικογενειών” ή των νέων ιδιοκτητών τους τις περισσότερες φορές δεν κρατείται. Αποτέλεσμα όλων αυτών είναι να μη γνωρίζουμε πού καταλήγουν τα σκυλιά».
Κατά την κ. Αλεξανδρή, «το μεγαλύτερο πρόβλημα ξεκινά από το ότι ο δήμοι δεν θέτουν σε εφαρμογή τη νομοθεσία και δεν έχουν δημιουργήσει δημοτικά κυνοκομεία, χώρους περίθαλψης αδέσποτων ζώων όπου να ολοκληρώνεται ο κύκλος στείρωσης, έλεγχος υγείας, γεννήσεων των αδέσποτων και περίθαλψής τους μέχρι την υιοθεσία. Ελάχιστες είναι οι εξαιρέσεις».
Τι θα γινόταν αν χτυπούσαν ένα παιδί;
Ο κ. Παναγιώτης Παπαϊωάννου, κτηνίατρος, έχει ανοίξει εδώ και δύο χρόνια κλινική ζώων στο Μαρκόπουλο και είναι μάρτυρας μεγάλου αριθμού ατυχημάτων με αδέσποτα ζώα στην Ανατολική Αττική:
«Τους καλοκαιρινούς μήνες, οπότε και η κίνηση προς τα εξοχικά είναι αυξημένη, σε Πόρτο Ράφτη, Βραυρώνα κ.λπ. γίνονται πολλά ατυχήματα. Είναι συγκινητικό το γεγονός ότι αρκετοί οδηγοί μάς φέρνουν πολλά χτυπημένα ζώα στην κλινική.
Εχουμε κάνει πρόβλεψη για να περιθάλπουμε μέχρι 100 αδέσποτα. Δυστυχώς δεν υπάρχει δυνατότητα για περισσότερα. Βέβαια, ένα αδέσποτο μπορεί να μείνει και ένα και δύο χρόνια μέσα, αν χρειαστεί». Ο ίδιος υπογραμμίζει ότι όλοι οι δήμοι πρέπει να ενταχθούν στο πρόγραμμα για τα αδέσποτα.
Τις ανησυχητικές διαστάσεις που έχει προσλάβει το φαινόμενο της εγκατάλειψης ζώων ύστερα από τροχαία ατυχήματα υπογραμμίζει και η κ. Ιρις Νούση, κτηνίατρος στο Κτηνιατρείο Αθηνών: «Ενας στους 20 οδηγούς θα πάει ένα ζώο που χτύπησε στο γιατρό. Τι θα γινόταν αν χτυπούσαν ένα παιδί; Δεν διαφέρει και πολύ η νοοτροπία της εγκατάλειψης. Συνήθως αυτοί που τα φέρνουν είναι οι οδηγοί που ακολουθούν και έχουν παρακολουθήσει το ατύχημα. Καθημερινά έχουμε ένα με δύο περιστατικά. Υπάρχουν, όμως, και ατυχήματα που δεν τα μαθαίνουμε ποτέ».
Σύμφωνα με την κ. Νούση, το πρόβλημα είναι ακόμη πιο έντονο στην περιφέρεια. «Στην Αθήνα οι άνθρωποι είναι πιο συνειδητοποιημένοι».
Νόμος υπάρχει, έλεγχος δεν γίνεται
Το θέμα των αδέσποτων ζώων είχε απασχολήσει και τη Βουλή τον περασμένο Ιούνιο, ύστερα από ερώτηση που είχε καταθέσει ο τότε βουλευτής της Ν.Δ. κ. Δημήτρης Γαλαμάτης. Οπως επισημαίνει ο ίδιος στον ΕΤ.Κ:
«Ο νόμος για τα αδέσποτα είναι πολύ καλός αλλά έχει τεράστια νομικά κενά. Ποιος θα ελέγξει τον κάτοχο του σκύλου αν έχει βάλει τσιπ; Κινείσαι στο εθνικό δίκτυο και βλέπεις τρία νεκρά ζώα.
